سیر خورده و بوی سیر:
آن کس که خود سیر خورده است، دیگر بوی سیر را، نه از خود و نه از دیگران، احساس نمی کند. کسانی
این بوی
سیر را احساس خواهند کرد که خود سیر نخورده باشند.
گناه نیز بوی بدی دارد که خود
گناهکاران به علت ارتکاب گناه، آن بو را احساس نمی کنند؛ اما آن ها که
مرتکب گناه نمی شوند کاملاً بوی نا مطبوع آن را استشمام می کنند.
فَلَنَسْئَلَنَّ الَّذِینَ أُرْسِلَ إِلَیْهِمْ وَلَنَسْئَلَنَّ الْمُرْسَلِینَ فَلَنَقُصَّنَّ عَلَیْهِم بِعِلْمٍ وَمَا کُنَّا غَآئِبِینَ
پس قطعاً از مردمى که (پیامبران) به سویشان فرستاده شدند، سؤال و بازخواست خواهیم کرد و قطعاً از خود پیامبران (نیز) خواهیم پرسید. پس بىشک (از هر چه کردهاند،) از روى علم برایشان بازگو خواهیم کرد، و ما (از مردم،) غایب و بىخبر نبودیم.
سؤال: در قیامت از چه مىپرسند؟
الف: از نعمتها. «ثمّ لتسئلنّ یومئذ عن النّعیم»«سپس در همان روز است که از نعمت [روى زمین] پرسیده خواهید شد» [تکاثر 8] در روایات متعدّدى، رهبرى و ولایت را نیز از مصادیق نعمت مورد سؤال در آیه برشمردهاند. امام صادق (علیه السلام) آیه « وَذکُروا آلاءَ اللّهِ» را تلاوت کرد سپس فرمودند : آیا می دانی مراد از نعمت های الهی چیست ؟ فرمود : « هِی اَعظَمُ نِعَمِ اللهِ عَلی خَلقِهِ وَ هی وِلایتُنا » همان مراد بزرگترین نعمت خداوند بر خلقش می باشد و آن ولایت ما اهل بیت است در ذیل آیه «وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً»[لقمان 20] از امام کاظم ( علیه السلام ) سؤال شد مراد از نعمت ظاهری و باطنی چیست ؟ حضرت فرمودند : مراد از نعمت ظاهری امام ظاهر و مراد از نعمت باطنی امام غائب است. راوی تعجب کرد که مگر در بین شما ائمّه ، امامی هست که غائب شود ؟ فرمود : « نِعَمَ یغیبُ عَن عَن اَبصار ِ النّاسِ شِخصُه و لا یغیبُ عَن قُلوبِ المُؤمِنینَ ذِکرُهُ و هو الثانی عَشَرَ مِنّا»
ب: از قرآن و اهلبیت علیهم السلام. پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: از مردم سؤال مىشود که با قرآن و اهلبیت من چگونه عمل کردید؟ «ثمّ اسألهم ما فعلتم بکتاب اللّه و باهلبیتى»
ج: از رفتار و کردار. «لنسئلنّهم اجمعین . عمّا کانوا یعملون»
د: از اعضا و جوارح. «اِنّ السّمع والبَصر والفؤاد کلّ اولئک کان عنه مسئولاً»
ه : از پذیرش و عدم پذیرش رسولان. «یا معشر الجنّ والانس ألم یأتکم رسل منکم...» چنانکه در جاى دیگر از رهبران دینى نیز در مورد برخورد مردم با آنان سؤال مىشود. «یوم یَجمع اللّه الرُّسل فیقول ماذا اُجِبتُم...»
و: از عمر و جوانى که چگونه سپرى شد.
ز: از کسب و درآمد. چنانکه در روایات مىخوانیم: در روز قیامت انسان از چهار چیز به خصوص سؤال و بازخواست مىشود: «شبابک فیما أبلیته و عمرک فیما أفنیتَه و مالک ممّا اکتسبته و فیما أنفقتَه»، در مورد عمر و جوانى که چگونه آن را گذراندى و دربارهى مال و دارایى که چگونه به دست آوردى و در چه راهى مصرف کردى.
· پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «کُلّکم راع و کُلّکم مسئول عن رَعیّته فالامام یسأل عن النّاس و الرّجل یسأل عن أهله و المرأة تسأل عن بیت زوجها و العبد یسأل عن مال سیّده» همهى شما مسئول زیردستان خود هستید و باید پاسخگو باشید؛ امام از مردمش، مرد از همسرش، زن از رفتار در خانهى همسرش و بنده از مال ودارایى مولایش. همچنین فرمودند: خداوند از من نیز سؤال مىکند که آیا ابلاغ رسالت کردم یا نه؟
8 رمضان 1434
29 تیرماه 1392
مسجد علی بن ابیطالب
حلقه صالحین
1ـ بالاترین مدال براى انسان، مدال بندگى خداست. «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ» زیرا انتساب به بى نهایت، انسان را بالا مىبرد.
2ـ رفتار هر کس، نشان دهنده ىشخصیّت اوست. «عِبادُ الرَّحْمنِ ... یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً» (بندگان خاص خداوند، مظهر تواضع هستند.)
3ـ اسلام، دین جامعى است که حتّى براى چگونه راه رفتن برنامه دارد. «یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً»
4ـ ایمان و اعتقاد انسان، در رفتار شخصى او مؤثّر است. «عِبادُ الرَّحْمنِ ... یَمْشُونَ»
5ـ تواضع، ثمره ى بندگى و نخستین نشانه ى آن است. «هَوْناً»
6ـ سرچشمه ى مدارا و نرمخویى بندگان خدا، ایمان است، نه ترس و ضعف آنان. «عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ» ...
7ـ وقار و نرمى از بارزترین صفات مؤمن است. «یَمْشُونَ ... هَوْناً»
8ـ تواضع نسبت به همه ى مردم لازم است. (نسبت به زن و مرد، کوچک و بزرگ، دانا و نادان). «یَمْشُونَ ... هَوْناً ... قالُوا سَلاماً»
9ـ با جاهلان مقابله به مثل نکنید. «إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»
10ـ مُدارا و حلم و حوصله، از صفات بارز مؤمنان است. «قالُوا سَلاماً»
11ـ تواضع باید هم در عمل باشد، «یَمْشُونَ ... هَوْناً»، هم در کلام، «قالُوا سَلاماً» و هم در عبادت. «سُجَّداً وَ قِیاماً»
12ـ با افراد نادان و فرومایه مجادله نکنید. «قالُوا سَلاماً» (آنان سخنى در شأن خود مىگویند، ولى شما سخنى عالمانه و کریمانه بگویید)
13ـ بهترین وقت عبادت، شب است و بین شب و نماز و مناجات، رابطه محکمى است. «یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ» (فضاى آرام، دورى از ریا، تمرکز فکر، از برکات شب است)
14ـ شب زنده دارى و استمرار و تداوم عبادت، نشانه ى بندگان خاصّ خداوند است. (فعل مضارع «یَبِیتُونَ» نشانه ى استمرار است)
15ـ آنچه به عبادت ارزش مىدهد، اخلاص است. «لِرَبِّهِمْ»
پروردگارا! ما را از بندگان خاصت قرار ده و توفیق کسب ویژگیهاى صفات عباد الرحمن را به ما مرحمت کن.
