فَلَنَسْئَلَنَّ الَّذِینَ أُرْسِلَ إِلَیْهِمْ وَلَنَسْئَلَنَّ
الْمُرْسَلِینَ فَلَنَقُصَّنَّ عَلَیْهِم
بِعِلْمٍ وَمَا کُنَّا غَآئِبِینَ
پس قطعاً از مردمى که (پیامبران) به سویشان فرستاده شدند،
سؤال و بازخواست خواهیم کرد و قطعاً از خود پیامبران (نیز) خواهیم پرسید. پس بىشک (از هر چه کردهاند،) از روى علم برایشان
بازگو خواهیم کرد، و ما (از مردم،) غایب و بىخبر نبودیم.
سؤال: در قیامت از چه مىپرسند؟
الف: از نعمتها. «ثمّ لتسئلنّ یومئذ عن النّعیم»«سپس
در همان روز است که از نعمت [روى زمین] پرسیده خواهید شد» [تکاثر 8] در روایات متعدّدى،
رهبرى و ولایت را نیز از مصادیق نعمت مورد سؤال در آیه برشمردهاند. امام صادق (علیه
السلام) آیه « وَذکُروا آلاءَ اللّهِ» را تلاوت کرد سپس فرمودند : آیا می دانی مراد
از نعمت های الهی چیست ؟ فرمود : « هِی اَعظَمُ نِعَمِ اللهِ عَلی خَلقِهِ وَ هی وِلایتُنا
» همان مراد بزرگترین نعمت خداوند بر خلقش می باشد و آن ولایت ما اهل بیت است در ذیل
آیه «وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً»[لقمان 20] از امام کاظم
( علیه السلام ) سؤال شد مراد از نعمت ظاهری و باطنی چیست ؟ حضرت فرمودند : مراد از
نعمت ظاهری امام ظاهر و مراد از نعمت باطنی امام غائب است. راوی تعجب کرد که مگر در
بین شما ائمّه ، امامی هست که غائب شود ؟ فرمود : « نِعَمَ یغیبُ عَن عَن اَبصار ِ
النّاسِ شِخصُه و لا یغیبُ عَن قُلوبِ المُؤمِنینَ ذِکرُهُ و هو الثانی عَشَرَ مِنّا»
ب: از قرآن و اهلبیت علیهم السلام. پیامبر صلى الله علیه
وآله فرمود: از مردم سؤال مىشود که با قرآن و اهلبیت من چگونه عمل کردید؟ «ثمّ اسألهم
ما فعلتم بکتاب اللّه و باهلبیتى»
ج: از رفتار و کردار. «لنسئلنّهم اجمعین . عمّا کانوا
یعملون»
د: از اعضا و جوارح. «اِنّ السّمع والبَصر والفؤاد کلّ
اولئک کان عنه مسئولاً»
ه : از پذیرش و عدم پذیرش رسولان. «یا معشر الجنّ والانس
ألم یأتکم رسل منکم...» چنانکه در جاى دیگر از رهبران دینى نیز در مورد برخورد مردم
با آنان سؤال مىشود. «یوم یَجمع اللّه الرُّسل فیقول ماذا اُجِبتُم...»
و: از عمر و جوانى که چگونه سپرى شد.
ز: از کسب و درآمد. چنانکه در روایات مىخوانیم: در روز
قیامت انسان از چهار چیز به خصوص سؤال و بازخواست مىشود: «شبابک فیما أبلیته و عمرک
فیما أفنیتَه و مالک ممّا اکتسبته و فیما أنفقتَه»، در مورد عمر و جوانى که چگونه آن
را گذراندى و دربارهى مال و دارایى که چگونه به دست آوردى و در چه راهى مصرف کردى.
·
پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «کُلّکم راع
و کُلّکم مسئول عن رَعیّته فالامام یسأل عن النّاس و الرّجل یسأل عن أهله و المرأة
تسأل عن بیت زوجها و العبد یسأل عن مال سیّده» همهى شما مسئول زیردستان خود هستید
و باید پاسخگو باشید؛ امام از مردمش، مرد از همسرش، زن از رفتار در خانهى همسرش و
بنده از مال ودارایى مولایش. همچنین فرمودند: خداوند از من نیز سؤال مىکند که آیا
ابلاغ رسالت کردم یا نه؟
8
رمضان 1434
29 تیرماه 1392
مسجد علی بن ابیطالب
حلقه صالحین